Από τα αναψυκτικά μέχρι το λευκό ψωμί, σχεδόν τα πάντα σε ένα μενού φαίνεται να περιέχει ζάχαρη. Παρόλο που τα “διαιτητικά” αναψυκτικά προωθούνται ως υγιεινά εναλλακτικά των ζαχαρούχων ροφημάτων, οι ερευνητές πλέον αντιτίθενται.
Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες πολλών “εκστρατειών” οι οποίες προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες της ζάχαρης, συγκεκριμένα την επίδρασή της στην σωματική αύξηση του βάρους των ανθρώπων και την παχυσαρκία.
Η ζάχαρη είναι άκρως διάχυτη στη διατροφή μας. Περίπου το 75% των επεξεργασμένων τροφών και ροφημάτων περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη. Επιπρόσθετα, η κατανάλωση ζαχαρούχων ροφημάτων έχει πενταπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1950.
Αρκετές έρευνες έχουν υποδείξει ότι υπάρχει σύνδεση των ροφημάτων με κύριο γλυκαντικό τη ζάχαρη και των καρδιαγγειακών παθήσεων, του μεταβολικού συνδρόμου και του διαβήτη.
Ως εναλλακτικό των ροφημάτων με κύριο γλυκαντικό τη ζάχαρη προωθούνται τα “διαιτητικά” αναψυκτικά/ροφήματα (diet drinks). Τα συγκεκριμένα ροφήματα με τεχνητά γλυκαντικά παρουσιάζονται από τις εταιρείες ως πιο υγιεινά καθώς αποτρέπουν την αύξηση του σωματικού βάρους.
Διαιτητικά ροφήματα εναντίον ζάχαρης
Μια νέα έρευνα υποστηρίζει ότι τα Ροφήματα Τεχνητών Γλυκαντικών (Artificially-sweetened Beverages ASBs) είναι το ίδιο μη αποτελεσματικά στην απώλεια σωματικού βάρους με τα αντίστοιχα ροφήματα που χρησιμοποιούν τη ζάχαρη ως γλυκαντικό τους (Sugar-sweetened Beverages – SSBs).
Το επιστημονικό άρθρο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ του Imperial College του Λονδίνου, του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο και του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Πελότας (Pelotas) και του Washington University στο St. Louis, MO.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς, στο Ηνωμένο Βασίλειο τα SSBs αποτελούν το 1/3 της συνολικής πρόσληψης ζάχαρης ανάμεσα στους εφήβους. Στη Βραζιλία είναι δεύτερη μεγαλύτερη πηγή διατροφικής ζάχαρης και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τα SSBs αναλογούν σε σχεδόν τη μισή ποσότητα πρόσθετης ζάχαρης στη διατροφή των Αμερικανών.
Οι ερευνητές – οδηγούμενοι από τον καθηγητή Christopher Millett – υποστηρίζουν ότι παρόλο που τα ροφήματα με κύριο γλυκαντικό τη ζάχαρη είναι πολύ υψηλά σε θερμίδες, περιέχουν σχεδόν καθόλου θρεπτικά συστατικά. Επιπρόσθετα, “πειστικά επιδημιολογικά στοιχεία” αναφέρουν ότι η κατανάλωση αυτών των ροφημάτων (SSBs) αυξάνουν τον κίνδυνο το να είναι κανείς υπέρβαρος ή παχύσαρκος όπως επίσης και το να αναπτύξει διαβήτη.
Τα Ροφήματα Τεχνητών Γλυκαντικών (ASBs) γίνονται ολοένα και περισσότερο δημοφιλή ως εναλλακτικά των επιζήμιων αναψυκτικών ζάχαρης. Μέχρι το 2008 ο αριθμός των Αμερικανών παιδιών που καταναλώνουν ASBs είχε διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 1999.
Τα διαιτητικά αναψυκτικά ως “πιθανός παράγοντας κινδύνου για χρόνιες παθήσεις”
Ακόμη και τα ASBs μπορούν να προκαλέσουν έναν αντισταθμιστικό μηχανισμό, διεγείροντας τους υποδοχής της γλυκιάς γεύσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της όρεξης για φαγητό και διεγείρουν την έκκριση των ορμονών του εντέρου. Γνωρίζοντας ότι τα Ροφήματα Τεχνητών Γλυκαντικών είναι χαμηλά σε θερμίδες μπορεί να ενισχύσει αυτές τις συνέπειες και να οδηγήσει σε υπερβολική κατανάλωση άλλων φαγητών.
Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους, την παχυσαρκία και διάφορες επιπλοκές λόγω της παχυσαρκίας.
Στην πραγματικότητα ο Millett και η ομάδα του έδειξαν ότι πολλές παρατηρούμενες μελέτες και meta-analyses έχουν συσχετίσει τα ASBs με την αύξηση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και έναν αυξημένο κίνδυνο καρδιομεταβολικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και το έμφραγμα.
Ωστόσο, οι μελέτες παρατήρησης είναι ευάλωτες στην αποκαλούμενη αντίστροφη αιτιότητα – για παράδειγμα άνθρωποι με παχυσαρκία τείνουν να καταναλώνουν περισσότερα ASBs στην προσπάθειά τους να ελέγξουν το βάρος τους, παρά τα ίδια τα ASBs προκαλούν την αύξηση του σωματικού βάρους αυτά καθεαυτά.
Ακόμη και έτσι, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές των Ροφημάτων Τεχνητών Γλυκαντικών δεν έχουν δείξει καμία επίδραση στην απώλεια βάρους, ή μόνο μικρές μειώσεις στο βάρος.